Tenis stołowy - zwany również ping-pongiem w której uczestniczą 2 (gra pojedyncza – singel) lub 4 osoby (gra podwójna – debel) polegający na odbijaniu piłeczki rakietką tak, by przeleciała nad siatką na drugą połowę stołu. Piłeczka musi uderzyć o stół tylko raz, niedozwolone jest odbijanie piłeczki z powietrza tak jak to ma miejsce w tenisie. Punkty przyznawane są za uderzenia, których przeciwnik nie odebrał. Tenis stołowy jest jedną z najpopularniejszych gier na świecie, biorąc pod uwagę liczbę zawodników uprawiających ten sport.

• 乒乓球 (Ping Pang Qiu) to oficjalna nazwa tenisa stołowego w Chinach, Hongkongu i na Tajwanie.
• 卓球 (Takkyu) to oficjalna nazwa tenisa stołowego w Japonii.

Informacje ogólne [edytuj]

Współczesny tenis stołowy jest bardzo szybką grą wymagającą od zawodników niezwykle energicznych ruchów i reakcji. Rozgrywka polega przede wszystkim na szybkości i rotacji nadawanej piłce, by sprawić przeciwnikowi jak najwięcej trudności przy jej odbiorze. Od 2001 roku kiedy zasady tenisa stołowego miejscami dość istotnie się zmieniły, set rozgrywany jest do momentu, w którym któryś z zawodników zdobędzie 11 punktów (wcześniej 21). Zwykle gra się do 3 wygranych setów, lub 4 (na imprezach wyższej rangi np. mistrzowskiej).

Historia [edytuj]

Tenis stołowy narodził się Anglii w latach 80. XIX wieku. Z biegiem czasu, kiedy gra stawała się coraz bardziej popularna (szczególnie wśród zamożniejszych Anglików) postanowiono sprzedawać sprzęt do gry (wcześniej służyły do tego przedmioty używane codziennie). Wkrótce pojawiły się też popularne nazwy powstałe od charakterystycznego dźwięku odbijanej piłeczki, takie jak ping pong czy whiff whaff. Ta pierwsza została nawet zastrzeżone w 1901 roku przez angielskiego producenta sprzętu J. Jaques & Son Ltd. Ping pong był używany jako nazwa w czasie gry drogim sprzętem Jaquesa, choć w tym samym czasie inni producenci używali nazwy „tenis stołowy”. Podobna sytuacja miała miejsce w Stanach Zjednoczonych, gdy Jaques sprzedał prawa do nazwy ping pong firmie Parker Brothers. Kolejną zmianę wprowadził James Gibb, angielski entuzjasta tenisa stołowego, który po wycieczce do USA w 1901 zaczął używać piłeczki z Celuloidu. Ważna data dla tenisa stołowego to rok 1903, kiedy to E.C. Goode wprowadził okładziny przyklejane do deski. Na początku XX wieku gra bardzo szybko się rozwijała, nabywała kolejnych swoich zwolenników, a w 1902 odbyły się nawet nieoficjalne mistrzostwa świata. W 1921 został założony angielski Związek Tenisa Stołowego (ang. Table Tennis Association), a w 1926 powstała Międzynarodowa Federacja Tenisa Stołowego (ang. International Table Tennis Federation). W Londynie odbyły się pierwsze oficjalne mistrzostwa świata w roku 1926. Kolejną przełomową datą dla tej dyscypliny sportu był rok 1988, kiedy to tenis stołowy po raz pierwszy pojawił się w programie igrzysk olimpijskich w Seulu.

Od pewnego czasu ITTF starała się tak zmienić reguły gry, by te były bardziej przejrzyste i zrozumiałe dla przeciętnego kibica czy telewidza. Po pierwsze piłki o średnicy 38 milimetrów zostały zastąpione piłkami 40-milimetrowymi. Ten zabieg nieco spowolnił grę, choć przez bardzo szybki dzisiejszy sprzęt i kleje tenis stołowy nadal jest trudny do oglądania w telewizji. Po drugie zmniejszono liczbę punktów potrzebnych do wygrania seta (obecnie – 11, poprzednio – 21). To sprawia, że zawodnicy nie mogą „odpuszczać” gry, lecz muszą być niezwykle skoncentrowani od samego początku, ponieważ strata kilku punktów, przy grze na wysokim poziomie jest bardzo trudna do odrobienia. Trzecią bardzo istotną zmianą było zaostrzenie przepisów odnośnie serwowania (wcześniej serwujący mogli łatwo zasłaniać piłkę), przez co zmniejszono przewagę zawodnika serwującego.

Na świecie pojawiają się różne wersje tenisa stołowego, gdzie gra się piłką o średnicy 44 milimetrów czy tzw. „krótkimi czopami” czyli okładzinami z krótkimi i szerokimi czopami na zewnątrz. Takie rozwiązania znacznie spowalniają grę, sprawiają, że dla niektórych jest ona mniej ciekawa, choć mimo to cieszy się sporą popularnością.

Sprzęt [edytuj]

Rakietka składa się z deski i dwóch specjalnych, gumowych (kauczukowych) okładzin.

Deska [edytuj]

Deska składa się z 1–9 sklejek i musi być zrobiona z co najmniej 85% z drewna, pozostałe sklejki mogą być zrobione np. z karbonu, włókna szklanego czy kevlaru. Zobacz: Deska.

Okładziny [edytuj]

Okładziny po obu stronach muszą być w kolorach czerwonym i czarnym, inne są niedopuszczalne. Można je dowolną ilość razy wymieniać, przyklejając specjalnym klejem. Niektórzy gracze bardzo często przyklejają gumy, w ten sposób polepszając ich właściwości.(od roku 2008 ITTF wprowadził zakaz grania na świeżym kleju) Częste zrywanie okładzin niszczy ich podkłady.Obecnie wiele firm produkuje bardzo dużo różnych okładzin o zróżnicowanych stopniach kontroli, szybkości, rotacji. Zobacz: Okładzina.

Stół [edytuj]

Powierzchnia stołu służącego do gry wynosi 9 x 5 stóp (2,74 x 1,525 metra). Jego wysokość wynosi 0,76 m. Stół musi być prostokątny, pomalowany na zielono, niebiesko lub czarno. Białe pasy na krawędziach powinny mieć szerokość 20 mm a pasek przedzielający pola stołu powinien mieć szerokość 3 mm.

Siatka, piłeczka, rakietka [edytuj]

Siatka ma sześć cali (15,24 centymetra), a jej wysokość na środku stołu powinna wynosić 15,25 cm. Jej napięcie powinno być takie, żeby przy obciążeniu jej na środku ciężarem 100 g opuściła się o 10 mm. Piłeczka o masie 2,7 g jest wykonana z celuloidu, ma średnicę 40 mm i powinna być koloru białego bądź pomarańczowego. Upuszczona z wysokości 30 cm, powinna się odbić od stołu na przynajmniej 23 cm. Wymiary rakietki nie są określone w przepisach gry.

Rozgrywka [edytuj]

Czas rozgrywki nie jest ograniczony. Aby wygrać set, należy zdobyć 21 punktów (zmiana serwującego co 5 serwów) lub 11 (zmiana serwującego co 2 serwy). Przypadek 20:20 lub 10:10 opisany jest niżej.

Rozpoczęcie gry [edytuj]

Rozpoczęciem akcji w tenisie stołowym jest podanie (serwis) jednego z zawodników. Na najwyższym poziomie o tym, kto rozpocznie grę decyduje rzut monetą. Zwykle jednak odbywa się w ten sposób, że sędzia lub po prostu któryś z zawodników losuje piłkę schowaną w jednej ręce lub pod stołem. Ten, kto wylosuje ma prawo wyboru – może albo sam pierwszy serwować, wybrać odbiór (czyli przekazać pierwszeństwo podawania przeciwnikowi) lub zmienić połowę stołu. Każdy z graczy serwuje po dwa razy na przemian, a gdy stan gry wyniesie 10:10 od tego momentu po razie, aż do uzyskania przez jednego z zawodników 2-punktowej przewagi (koniec seta). Od kilku lat zawody rozgrywa się wyłącznie do 11, ale już nie do dwóch lub trzech wygranych setów, a do trzech lub czterech (best of five, best of seven)

Serwis [edytuj]

Aby poprawnie zaserwować należy podrzucić piłeczkę na przynajmniej 16 cm, nie wolno uderzyć piłki nad powierzchnią stołu a także nie wolno jej zasłaniać żadną częścią ciała. Serwis w dużej mierze oddziałuje na przebieg późniejszej akcji – mówi się, że serwis jest dobry wówczas, kiedy return przeciwnika będzie zgodny z zamierzeniem serwującego. Pozwala to na przygotowanie się do ataku np. do wykonania Top spina. Serwis powinien być jak najbardziej rotacyjny, powinien też za każdym razem zaskakiwać rodzajem i kierunkiem rotacji.

Przyznawanie punktu [edytuj]

Punkty są przyznawane za błędy w grze:

• za pozwolenie piłce odbić się dwa razy na jednej połowie
• nieodbicie piłki, która raz odbiła się na jednej połowie
• gdy piłka po odbiciu rakietką odbije się jeszcze raz od naszej połowy
• podwójne odbicie piłki; należy pamiętać, że według przepisów wolno odbić piłkę ręką do nadgarstka, choć przepisy odnośnie tego są różnie interpretowane przez sędziów
• odbicie piłki jakąś częścią ciała (nie dotyczy ręki do nadgarstka, która trzyma rakietkę)
• odbicie piłki w ten sposób, by ta nie dotknęła połowy stołu przeciwnika
• odbicie piłki bez uprzedniego odbicia się jej na naszej połowie [czyli odbicie piłki „z powietrza”, co jest dozwolone w tenisie ziemnym (tylko podczas serwisu)]
• dotknięcie ręką, inną częścią ciała bądź ubraniem powierzchni stołu
• błędy podczas serwisu (opis poprawnego serwisu w akapicie Serwis)

Style trzymania rakietki [edytuj]

Istnieją różne sposoby trzymania rakietki podczas gry. Różne style mogą być zakwalifikowane do dwóch głównych grup:

• Shakehand (styl klasyczny) – sposób trzymania rakietki w ten sposób podobny jest do podania ręki, z tą różnicą, że wszystkie palce oprócz palca wskazującego powinny zamknąć uchwyt, a palec wskazujący winien zostać wyprostowany na stronie backhandowej. Styl dominuje przede wszystkim w Europie i Stanach Zjednoczonych – w zasadzie wszyscy Europejczycy prezentują ten styl trzymania rakietki oraz około 2/3 Azjatów.

• Penhold (styl piórkowy, inaczej Chiński) – w tym stylu rakietkę trzyma się podobnie jak długopis. Ten styl jest popularny w Japonii, Chinach i Korei, choć istnieje wiele różnych jego odmian.

Style gry [edytuj]

Styl atakujący – zawodnicy prezentujący ten styl gry starają się grać przede wszystkim silnym, rotacyjnym top spinem forehandowym. Zwykle prezentują też znakomitą pracę nóg, tak by grać przede wszystkim forehandem jak najmniej wykorzystując backhand. Grają też bardzo ofensywnie i efektownie.

Przedstawiciele: Kim Taek Soo, Guo Yuehua, Yoo Nam-Kyu, Ma Lin, Wang Hao, Ryu Seung-Min, Vladimir Samsonov, Wang Nan, Jean-Michael Saive, Werner Schlager.

Styl wszechstronny (allroundowy) z nastawieniem na atak – gracze prezentujący ten styl starają wykorzystać się niemal wszystkie zagrania istniejące w tenisie stołowym, tak aby zmylić przeciwnika. Często też prezentują znakomite umiejętności gry top spinem zarówno forehandem jak i backhandem.

Przedstawiciele: Jan-Ove Waldner, Kong Linghui, Wang Liqin, Timo Boll, Chuan Chih-Chuan.

Styl defensywny – jest to stary, wręcz staromodny styl gry, coraz mniej popularny. Polega na grze okładzinami z czopami na zewnątrz, tak aby ułatwić sobie odbiór mocnych i rotacyjnych zagrań. Jednocześnie możliwości ataku tego typu okładziną są znacznie ograniczone. W ostatnich latach pojawiła się odmiana stylu defensywnego zwana nowoczesną defensywą. Polega na grze okładziną defensywną po jednej stronie i okładziną ofensywną po drugiej stronie.

Przedstawiciele: Joo Se Hyuk, Chen Weixing, Koji Matsushita, Ding Song, Kim Kyung Ah, Liang Geliang, Yingchao Hou.